ترمیم دندان ( Tooth restoration ) یکی از جالب ترین و در عین حال پرکاربردترین درمان های دندانپزشکی است که همه ما حداقل یکبار تجربه این درمان را داشته ایم . ترمیم دندان با موادی همچون کامپوزیت دندان ( Dental composites ) ، آمالگام ( Amalgam )، گلاس آینومر ، سمان های مختلف ، طلای مستقیم و … که هر کدام در حیطه ی ترمیم دندان ، کاربرد و روش های کلینیکی خاص خودش را دارد.
ترمیم دندان و روکش دندان ، روشهای بازسازی دندان هستند ولی تصمیمگیری برای انتخاب روش بازسازی ، به عواملی مانند ساختمان دندان باقیمانده ، عادتهای بیمار و شرایط دندان بستگی دارد …
انواع مواد ترمیم دندان :
مواد فلزی دندان : آمالگام ، طلا ، اینله های فلزی و …
مواد همرنگ دندان : کامپوزیت ، گلاس آینومر و …
مواد پرکردگی موقت : پانسمان ( هیدروکسید کلسیم در ترکیب با مواد دیگر جهت پانسمان موقت دندان ) ، زونالین و …
ترمیم دندان پوسیده
بهترین روش درمانی برای پوسیدگی دندان به شدت پوسیدگی بستگی دارد . در صورتی که قبل از ایجاد حفره در دندان، پوسیدگی دندان مورد توجه قرار گیرد ، می توانید بوسیله مسواک زدن با خمیردندان های دارای فلوراید یا درمان با استفاده از فلوراید از ادامه پوسیدگی جلوگیری کنید . به همین دلیل است که باید به صورت منظم به دندان پزشک مراجعه کنید.
ترمیم دندان شکسته
دندانی که شکسته شده یا تکه ای از آن کنده شده را چگونه می توان به طور سریع ترمیم کرد ؟
در صورتی که تکه کوچکی از دندان کنده شده باشد ، دندانپزشک ( dentist ) به سادگی دندان را پر می کند تا دندان صاف شود . در صورتی که تکه بزرگی از دندان کنده شده باشد یا دندان ملتهب باشد ، این کار امکان پذیر نیست .
در صورتی که وضعیت این گونه باشد ، باید یکی از گزینه های زیر را انتخاب کنید . در صورتی که یک گوشه دندان شکسته شده باشد، عموما برای ترمیم دندان تنها به پرکردگی با ماده ی سفید رنگ ( کامپوزیت ) نیاز است . در صورتی که دندان پر شده برای دو سال دوام داشته باشد ، بهتر است در صورت نیاز قسمت پر کرده را تعویض کنید.
این کار از صرف هزینه های بیشتر توسط شما جلوگیری می کند . بسته به اینکه دندان های شما چگونه عمل جویدن را انجام می دهند ، ممکن است قسمت پر شده دندان بعضی از افراد بیفتد.
در صورتی که در عرض چند ماه قسمت پر شده به صورت مداوم بیفتد ، باید یک روکش دندان سرامیکی روی دندان قرار دهید. زمانی که از روکش سرامیک استفاده می شود رنگ دندان نسبت به پر کردن آن با مواد ظاهر طبیعی تری دارد ، مستحکم تر است و از دوام بیشتری برخوردار می باشد .
اگر همین الان دندانتان را ترمیم کردهاید و دوست دارید بدانید چه مواردی را باید انجام دهید این مطلب مختص شماست :
تا چند ساعت بعد از ترمیم دندان با مواد نقره ای ( آمالگام ) از خوردن خوراکیهای جویدنی خودداری کنید . در این مدت، ترمیم انجام شده نسبت به فشار و شکستگی ناشی از آن بسیار حساس است . نوشیدن مایعات ایرادی ندارد . همچنین تا یک شبانه روز، برای جویدن غذا، بیشتر از سمت دیگر دهان که در آن ترمیمی انجام نشده استفاده کنید.
بعد از ترمیم دندان با مواد همرنگ (کامپوزیت) خوردن خوراکیهای جویدنی ایرادی ندارد ؛ ولی مصرف مواد رنگی مثل چای و قهوه را باید به حداقل ممکن رساند . درصورت استفاده از این مواد، بخصوص در بیست و چهارساعت اول، باید هرچه سریعتر دهان را شست. این ترمیمها تا مدتی به جذب مواد رنگی حساس هستند .
ترمیم دندان مانع رعایت بهداشت دهان نمیشود . ولی باید توجه داشت که برای زدن مسواک و کشیدن نخ دندان بخصوص در ترمیمهای آمالگام ، حداقل چند ساعت از زمان انجام ترمیم بگذرد . اگر نخ کشیدن روی دندان ترمیم شده مقدور نیست باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید .
وجود درد و حساسیت خفیف به آب سرد و گرم بعد از ترمیم دندان ، طبیعی است . این درد پس از گذشت چند روز برطرف میشود؛ البته ممکن است گاهی تا یکی دو ماه طول بکشد . با این حال ، اگر پس از گذشت چند روز از شدت درد کاسته نشد و یا درد بصورت شبانه یا نبض دار بروز کرد حتما به دندانپزشک خود مراجعه نمایید.
احساس بلندی در دندان ترمیم شده میتواند ناشی از بی حسی ناحیه مورد عمل باشد . متفاوت بودن شکل ترمیم نسبت به حفره پوسیدگی وتازگی آن برای حفره دهان، باعث توجه بیش از حد به ترمیم و احساس بلندی کاذب میشود.
در صورتی که در منزل و بعد از برطرف شدن بیحسی در محل ترمیم احساس بلندی یا تیزی و زبری کردید ، پس از گذشت حداقل یک شبانه روز به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا نسبت به برطرف کردن آن اقدام نماید.
بی حسی ناحیه مورد ترمیم برحسب نوع بیحسی ممکن است یکساعت تا چند ساعت طول بکشد. نکتهای که در این مدت لازم است رعایت شود ، این است که مراقب باشید لب و گونه را ناخواسته گاز نگیرید و زخمی نکنید.
به طورمعمول ترمیمهای همرنگ دندان یا همان کامپوزیتی بعد از چندین ماه سرویس دهی ، دچار درجاتی از تغییر رنگ نامطلوب میشوند . همچنین ممکن است ترمیمهای آمالگام بعد از مدتی جلای سطحی خود را از دست بدهند و یک ظاهر ناخوشایند و ناصاف پیدا کنند . در صورت بروز این مساله به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
در برخی بیماران ممکن است ، برخورد قاشقهای استیل به ترمیم آمالگام ، باعث ایجاد حالتی مانند برق گرفتگی خفیف شود . گاز گرفتن ورقههای آلومینیومی مثل پوست شکلات هم منجر به بروز این حالت میشود . اگر این حالت زیاد پیش میآید و شما را آزار میدهد باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا نوع ترمیم را عوض کند.
وقتی یک دندان ترمیم میشود این به معنای آن نیست که دیگر نیاز به هیچ کاری نیست ، در واقع ترمیم دندان ، نیاز آن را به رعایت بهداشت بیشتر میکند . پس حتی اگر تمام پوسیدگیهای دندانیتان را با ترمیم برطرف کردهاید لازم است به طور مرتب از مسواک و نخ دندان استفاده کنید و هرشش ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید.
هر ترمیمی ممکن است بعد از گذشت چند مدت از سرویسدهی دچار اشکالاتی شود ، مثلا ممکن است بخشی از ترمیم بشکند و…، در این موارد لازم است به دندانپزشک مراجعه کنید تا نسبت به تعمیر ترمیم و یا تعویض آن اقدام کند.
پس از ترمیم دندان ، نیازی به استفاده از چرک خشک کن ( آنتی بیوتیک ) نیست . فقط در صورت بروز درد با مشورت دندانپزشک میتوانید از مسکن استفاده کنید .